Klatskin Tümörü - Kolanjiyokarsinom (Safra Yolu Kanseri)

İçindekiler

Kolanjiyokarsinom, safra yolu kanseri demektir. Safra yolu kanserleri karaciğerin içinde herhangi bir yerde gelişebilir, çünkü karaciğer dokusu içinde üretilen safrayı bağırsaklara kadar taşıyan, adeta ağacın dalları gibi küçük mikron düzeyinde dallardan, ağacın gövdesi diyebileceğimiz ana safra kanalına kadar devam eden tüm yapı kişinin safra yolu sistemini oluşturur.

Klatskin Tümörü

Safra yolları, karaciğerdeki büyük damarsal yapılar arasında en önde yer alır (Alttaki şekilde yeşil olan). Bunun arkasında karaciğerin atardamarı (alttaki şekilde kırmızı olan), onun da arkasında karaciğerin besleyici toplardamarı (alttaki şekilde mor olan) vardır. Safra yolu kanseri, karaciğerdeki sağ ve sol bölümlerin ana safra kanalına birleştiği üç yol kesişiminde olursa buna Klatskin tümörü adı verilir. Yani Klatskin tümörü de bir safra yolu kanseri veya kolanjiyokarsinomdur, ama bahsettiğimiz kısmı tutmuşsa ayrıca bu adı alır (Alttaki şekilde kesikli çizgili soluk sarı yuvarlak).

Safra Yolu Kanserinin Belirtileri

Safra yolu kanserinin en sık belirtileri, sarılık, karın ağrısı, halsizlik ve kilo kaybıdır. Eğer safra yollarında iltihaplanma varsa ateş de belirtilere eşlik edebilir. Sarılık Klatskin tümöründe sık görülen bir durumdur ve safra akışının tümör tarafından tıkanmasına bağlı gelişir. Karın ağrısı hem safranın akışındaki zorluk, hem de karaciğer kapsülünün gerilmesine bağlı olabilir. Halsizlik ve kilo kaybı da genellikle tümörden kaynaklanan iştahsızlık ve tümörün enerji ve besin kaynaklarını kullanması nedeniyle ortaya çıkar.

Klatskin Tümörünün Tipleri ve Evreleri

Kolanjiyokarsinom sağ ve sol ana safra kanallarının birleştiği kısmı tuttuğunda Klatskin tümörü adını alır. Ancak tümörün bu alanda ne şekilde büyüdüğü önemlidir. Çünkü tedavi buna göre şekillenir. Yani her Klatskin tümörünün tedavisinde aynı ameliyat uygulanmaz. Hem ameliyattan önce yapılacak hazırlıklar, hem de ameliyatın şekli değişiklikler gösterir. Hastalığın tipi ve evresi birbirinden farklı kavramlardır. Evre, hastalığın komşu damar ve organlara yayılma derecesini kategorize etmektedir. Evre de 1 ile 4 arasında numaralanır.

Klatskin tümörü, yerleşim yerine göre aşağıdaki şekillerde gösterilen tiplere ayrılır. Bunlar basitçe Tip 1, Tip 2, Tip 3A, Tip 3B ve Tip 4 olarak sınıflandırılabilir. Tip 1 tümör sadece ana safra kanalını, Tip 2 tümör ana safra kanalıyla birlikte sağ ve sol kanalları tutmuştur (Alttaki şekillerde sarı yuvarlak alanlar).

Tip 3A Klatskin tümörü ana safra kanalında, sağ sol kanallar birleşiminde görülür ama sağ tarafa daha çok uzanır. Tip 3B tümör ise sol tarafa daha çok uzanan safra yolu kanseridir (Alttaki şekillerde gösterilen sarı alanlar).

Safra yolu kanseri şüphesi varsa hangi tetkikler yapılır?

Kolanjiyokarsinom şüphesi olan hastalarda tanı koymak için kapsamlı kan tetkikleri yanısıra karaciğere yönelik ultrasonografi, tomografi, MR ve MRCP görüntüleme tetkiklerinden yararlanılır. Bazı olgularda PET görüntüleme ve sintigrafi de gerekir. Bu tetkikler içinde olmazsa olmaz kabul edilenler karaciğere yönelik özel tomografi ve MRCP görüntüleme yöntemleridir. Kolanjiyokarsinom tanısı koymak için biyopsi ile parça almak gerekebilir, ancak her yönüyle safra yolu kanseri bulguları veren bazı olgularda doku tanısı konmadan da ameliyat gerçekleştirilebilir.

Her Klatskin tümörü hastası başarıyla ameliyat olabilir mi?

Teorik olarak her Klatskin tümörü hastası ameliyat olabilir. Ancak hasta ve hastalıkla ilgili bazı şartların bulunması durumunda bu ameliyat kısa ve uzun dönem için başarılı bir ameliyat olur. Yani sırf teknik olarak bu ameliyatı gerçekleştirmek değil, sonrasında nüks ihtimalini belirgin azaltarak başarı elde etmek önemlidir.

Peki bu şartlar nelerdir?

Safra yolu kanseri tespit edildiğinde iyi bir evreleme yapılmalıdır. Hastalık karaciğerde tümöre uzak sağlam dokulara veya karın zarına sıçramış ise son evre olduğu anlamına gelir ve cerrahi tedaviden yarar görme şansı çok azalır.
Kanda ölçülen sarılık (Bilirubin) düzeyi 3 mg’nin altına indirilmelidir. Birçok kolanjiyokarsinom Klatskin tümörü hastasında belirgin sarılık mevcuttur. Bu durumda karaciğer ameliyatı yapılırsa ameliyat sonrası karaciğer yetmezliği gelişir. O nedenle önce safra yoluna yerleştirilen katere veya stentlerle safra akışı rahatlatılır, sarılık düzelince ameliyat gerçekleştirilir.
Hastada enfeksiyon kontrol altına alınmalıdir. Safra yolunda enfeksiyon olan hastalar doğrudan ameliyat edilirse ameliyat sonrası hem karaciğer yetmezliği hem de karında enfeksiyon gelişimi riski artar.
Damar tıkama işlemleri gerekebilir. Ameliyattan sonra kalacak karaciğerin hastaya yetmeyeceği öngörülüyorsa, çıkartılacak taraf besleyici toplardamarına tıkama işlemi yapılır, böylece kalacak kısma daha çok kan giderek büyümesi temin edilir. Tıkama işlemi sonrası birkaç hafta beklemek yeterli büyümeyi temin için gerekebilir. Damar tıkama işlemi gereken hastada doğrudan ameliyata alıp daha küçük çaplı bir ameliyat yapmak, tümör dokusunun tam temizlenmesini engellyebilir.
Şişmanlık, özellikle büyük karaciğer ameliyatları sonrası yetmezlik için bir risk faktörüdür. Normal kiloda kişilerin yetmezlik yaşama riski daha azdır. Tabi ki bu ameliyat öncesi yetersiz beslenme ile vücut besin dengesinin bozulmasına yol açmayı gerektirmez. Bekleme sürecinde dengeli beslenme ile kilo artımından kaçınmak veya birkaç kilo vermek yararlı olabilir.
Klatskin tümörü, ameliyat öncesi dönemde diğer karaciğer ameliyatlarına göre daha iyi ve titiz bir hazırlık gerektiren, ameliyat tekniğinin de farklılıklar arzettiği bir hastalıktır. Bu nedenle konunun uzmanı ekip tarafından tedavi edilmelidir.